Afbouwen, ontwenning en... hormonen!

Al na de intake van de eerste vrouwen binnen mijn praktijk wist ik het... dat standaard zelfmonitoringsformulier wat ik had ontwikkeld voor mijn afbouwers om op bij te houden hoe het met ze ging moest er een kolom bij hebben... een kolom om de cyclus op bij te houden!

Hormonen spelen soms een veel grotere rol dan we stiekem denken


Hoe langer ik nu mijn praktijk heb en hoe meer dames zich bij mij melden voor ondersteuning bij hun afbouwwens hoe langer de lijst met dames wordt die stiekem wellicht al die jaren meer last hebben ervaren van hun hormonen dan dat ze nou echt een hele duidelijke als zodanig geclassificeerde depressie hebben ervaren.

Tijdens de uitgebreide intakecall waarmee een afbouwtraject opgestart wordt komt uiteraard altijd de vraag langs waarom iemand überhaupt ooit met medicatie gestart is.  Maar al te vaak komt bij de dames een periode naar voren die naar grote waarschijnlijkheid gepaard ging met grote hormonale schommelingen.
Zo werden de psychofarmaca vaak gestart rondom de pubertijd, een zwangerschap, de perimenopauze of de menopauze. Allemaal momenten in het leven van een vrouw waarin de hormonen er een beduidend andere balans op nahielden dan in de periode er voor.

Als we alleen al bedenken hoe groot de invloed van de luteale fase van de cyclus kan zijn (de periode tussen ovulatie en menstruatie) op het gemoed van de vrouw. De fase van de cyclus waarin het oestrogeen afneemt en het progesteron juist toeneemt. De fase waarin veel vrouwen aangeven te kampen met stemmingswisselingen en zelfs angsten.  Dan kan je wel nagaan dat periodes waarin de hormonen van de vrouw nog meer fluctueren een zelfde, zo niet een nog grotere invloed op het gemoed kunnen hebben.

Niet alleen krampen, gevoelige borsten en een wat korter lontje...

Angsten? Ja, ook angsten kunnen getriggerd worden door hormoonschommelingen. Dus niet alleen het somberder, zwaarder gemoed en de wat depressievere gedachten kunnen door de hormonen aangewakkerd worden, maar ook die angsten waarvan velen niet eens goed begrijpen waar ze nou eigenlijk angstig voor zijn, maar wel een alles overheersende invloed op de kwaliteit van leven kunnen hebben.

Ik zie in mijn praktijk twee stromingen

  • Vrouwen die inmiddels, vaak na een jarenlange zoektocht naar een oplossing voor hun gevoelens en waarin antidepressiva zeker niet altijd de klachten volledig konden onderdrukken (zeker niet op de langere termijn), toch uitgekomen zijn bij hun hormonen als de mogelijke oorsprong van hun klachten. Deze vrouwen hebben inmiddels meet behulp van leefstijl of hormoonsuppletie zoveel meer grip op hun klachten gekregen dat ze voelen dat het tijd is om de antidepressiva af te gaan bouwen.
  • Vrouwen die niet meer het gevoel hebben dat de antidepressiva (nog) iets voor ze doen. Om die reden willen ze toch graag afbouwen. Tijdens de gesprekken die we voeren gedurende dit afbouwproces en het bijhouden van het zelfmonitoringsformuiler komt het onderwerp hormonen nagenoeg altijd aan bod. We beginnen patronen te herkennen en klachten te onderscheiden van ontwenningssymptomen.  Diverse van deze vrouwen besluiten nog tijdens het afbouwtraject om een consult aan te vragen bij een gynaecoloog. Velen hiervan bleken inderdaad een hormonale disbalans te hebben en zijn gestart met hormoonsuppletie.


Uiteraard zal ik niet zeggen dat hormonen bij alle vrouwen de
boosdoener zijn.

Wat ik wel wil zeggen is dat het naar mijn idee ontzettend belangrijk is om in ieder geval oog te houden voor hormonen als mogelijke bijdrager aan de ervaren klachten. Dat niet alleen PMS klachten door hormonen veroorzaakt kunnen worden en dus alleen stemmingwisselingen en angsten in de week voor de menstruatie toe te schrijven zijn aan de hormonen, maar dat ook klachten met een meer chronische aard veroorzaakt kunnen worden door hormonen die voor jou net niet helemaal lekker "afgesteld staan".

Bij het hele plaatje horen niet alleen het verhaal en de leefstijl maar verdienen hormonen ook een plek

Het is kijkend naar psychische klachten heel belangrijk om echt het hele plaatje mee te nemen. Het plaatje van de klachten, van hoe iemands lever verlopen is, hoe het is met leefstijl, maar ook zeker hoe de stand van zaken rondom de hormonen er voor staat. Een holistische benadering van psychische klachten kan soms inzichten geven die tijdens het snel voorschrijven van een antidepressivum destijds wellicht onderbelicht bleven, maar wel wel een grote sleutel kan liggen richting daadwerkelijk herstel.


Merk je dat dit iets bij jou triggert? Ga bij jezelf eens na op welk moment in jouw leven de klachten rondom jouw gemoed begonnen zijn.  En hoe was het verloop van de klachten? Namen ze in een bepaalde levensfase toe of juist af. Hebben de gebruikte antidepressiva voor jou gedaan wat je zo hoopte en zo ja, doen ze dat nog steeds?


Binnenkort zal een dame die succesvol afgebouwd is van haar psychofarmaca en nu gebruikt maakt van hormoonsuppletie in een persoonlijk blog haar verhaal delen.

Wil jij ook graag afbouwen met oog voor jouw verhaal en hormonen? Je bent altijd welkom om eens een vrijblijvende kennismakingscall in te plannen.